Czym jest zespół niespokojnych nóg?
Zespół niespokojnych nóg (RLS) to schorzenie, w którym odczuwa się nieprzyjemne wrażenia w nogach, szczególnie w spoczynku.
Osoby cierpiące na RLS mają silną potrzebę poruszania nogami – zwłaszcza wieczorem i w nocy.
Może to prowadzić do:
- problemów ze snem,
- obniżenia nastroju, a nawet depresji,
- nasilenia objawów pod wpływem stresu.
Zespół Niespokojnych Nóg: standardowe leczenie
Najczęściej lekarze zalecają:
- Suplementację żelaza
- Leki dopaminergiczne – stosowane, gdy żelazo nie wystarcza.
Jednak często te metody nie przynoszą trwałej poprawy, a czasem objawy wracają w silniejszej postaci.
Dlatego warto szukać dodatkowych, niefarmakologicznych metod wspierających leczenie.
Działanie Hydroterapii Kneippa i Akupresury w Zespole Niespokojnych Nóg
W badaniu sfinansowanym przez Fundację Carstensa sprawdzono, czy codzienne zabiegi hydroterapii Kneippa i akupresury mogą poprawić jakość życia osób z RLS.
Jak wyglądało badanie?
• Uczestnicy: 54 osoby z umiarkowanym lub ciężkim RLS
• Średni wiek: 57,5 roku
• Kobiety: 63% badanych
|
Grupa |
Metoda |
Częstotliwość |
|
1 |
Akupresura + standardowe leczenie |
min. 2× dziennie |
|
2 |
Hydroterapia Kneippa + standardowe leczenie |
min. 2× dziennie |
|
3 |
Tylko standardowe leczenie (grupa kontrolna) |
_ |
Akupresura i Hydroterapia Kneippa: proste metody do samodzielnego wykonywania w domu
1. Akupresura
Uciskano po 2 minuty każdy z sześciu punktów na ciele:
LI-4 (Hegu), PC-6 (Neiguan), ST-36 (Zusanli), SP-6 (Sanyinjiao), KI-3 (Taixi), LR-3 (Taichong).
Można było wykonywać więcej zabiegów w razie potrzeby.
2. Hydroterapia Kneippa
Polewanie nóg zimnym strumieniem – instrukcja krok po kroku
1) Przygotowanie
- Strumień skupiony, bez dużego ciśnienia, o średnicy około 2 cm.
- Odległość końcówki węża lub prysznica od skóry: 10–15 cm.
- Woda zimna; optymalnie 10–15°C, w każdym przypadku poniżej 18°C.
2) Tylna strona łydek
- Rozpocząć na prawej przedniej części stopy.
- Strumień prowadzić od palców do pięty, następnie powoli w górę po zewnętrznej stronie łydki do szerokości dłoni powyżej tylnej części kolana.
- Zatrzymać na 5–10 sekund, pozwalając wodzie równomiernie spływać po łydce.
- Strumień przesunąć po wewnętrznej stronie łydki w dół do pięty.
Czynność powtórzyć na lewej nodze.
3) Przednia strona podudzi
- Rozpocząć na prawej nodze od zewnętrznej krawędzi stopy.
- Strumień prowadzić wzdłuż przedniej części podudzia po stronie zewnętrznej w górę do szerokości dłoni powyżej rzepki.
- Zatrzymać na 5–10 sekund, tak aby woda spływała jak płaszcz po piszczeli.
- Strumień poprowadzić w dół po wewnętrznej stronie przedniej części podudzia aż do pięty.
Czynność powtórzyć na lewej nodze.
4) Zakończenie
Po zakończeniu polewania lewej nogi, polać podeszwę prawej stopy, następnie lewej — kolejno i krótko.
Dodatkowo można było stosować:
- naprzemienne prysznice ciepłe/zimne na kolana i ramiona,
- zimny natrysk twarzy.
Wyniki po 6 tygodniach
Po sześciu tygodniach badania porównano trzy grupy: hydroterapii, akupresury i kontrolną. Wyniki pokazują różnice w tym, jak pacjenci oceniali swoje objawy i jakość życia.
1. Nasilenie objawów (IRLS)
- Hydroterapia: średni wynik 19,8
- Akupresura: średni wynik 22,9
- Grupa kontrolna: średni wynik 24,0
Im niższy wynik, tym mniejsze nasilenie objawów.
☛ Widać, że największa poprawa wystąpiła w grupie hydroterapii. Akupresura dała trochę lepszy wynik niż w grupie kontrolnej, ale różnica była mniejsza.
2. Jakość życia związana z RLS (RLSQoL)
- Hydroterapia: 65,3
- Akupresura: 68,3
- Grupa kontrolna: 56,2
Tutaj im wyższy wynik, tym lepsza jakość życia.
☛ Obie metody – hydroterapia i akupresura – poprawiły jakość życia pacjentów w porównaniu do grupy kontrolnej, a akupresura wypadła nawet minimalnie lepiej niż hydroterapia.
3. Subiektywna ocena poprawy objawów klinicznych (PGI-C)
- Hydroterapia: 3,3
- Akupresura: 3,3
- Grupa kontrolna: 4,1
Im niższa liczba, tym większa odczuwana poprawa.
☛ Zarówno hydroterapia, jak i akupresura dały podobne, odczuwalne efekty. Pacjenci w grupie kontrolnej mieli gorsze odczucia poprawy.
4. Ogólna jakość życia związana ze zdrowiem (SF-12 PCS)
- Hydroterapia: 47,7
- Akupresura: 43,4
- Grupa kontrolna: 41,0
☛ Hydroterapia poprawiła ten wskaźnik najbardziej, co oznacza, że pacjenci czuli się lepiej także pod względem ogólnego zdrowia.
Wnioski
Regularne, codzienne stosowanie zimnych pryszniców Kneippa i akupresury przez minimum 6 tygodni może poprawić jakość życia osób z zespołem niespokojnych nóg.
Hydroterapia dodatkowo może zmniejszyć nasilenie objawów.
Efekty utrzymują się nawet po zakończeniu terapii, choć są słabsze.
To pierwsze badanie tego typu z grupą kontrolną. Potrzebne są kolejne, większe projekty, aby potwierdzić te wyniki.
Źródła:
https://www.carstens-stiftung.de/restless-legs-hydrotherapie-und-akupressur-verbessern-lebensqualitaet.html Dostęp 12/08/2025
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2023/06300/hydrotherapy_and_acupressure_in_restless_legs.56.aspx Dostę 12/08/2025
